Aanpak van ondermijning op Schiphol vergt een werkdag per week van burgemeester Haarlemmermeer

Op 1 april stond onderstaand artikel in het Haarlems Dagblad:

De burgemeester van Haarlemmermeer is een werkdag per week bezig met de beveiliging van Schiphol. Niet om veilig te kunnen vliegen, maar om de ondermijning aan te pakken.

In 2019 bleek dat er ’heel weinig inzicht’ was op wat er met name op Schiphol-oost gebeurde, vertelt Marianne Schuurmans. „Wie komen daar, welke bedrijven zitten daar, wat doen ze. Waarom zitten ze op luchthaventerrein en niet elders. Die aanpak van overheidsdiensten heeft ertoe geleid dat er mensen zijn ontslagen, Schiphol-passen van anderen zijn ingenomen.”

Het is een concreet voorbeeld van de strijd tegen de ondermijning: de criminele onderwereld die zich bonafide bedrijven ’inwerkt’ bijvoorbeeld om geld wit te wassen of illegale goederen het land in te krijgen. „Een ander speerpunt was de bagagekelder op Schiphol-centrum”, zegt Schuurmans ook na de verhalen die daarover eerder naar buiten kwamen in de media. Schuurmans heeft deze week demissionair minister van justitie Ferd Grapperhaus - vanwege zijn coronaquarantaine - digitaal bijgepraat over de voortgang van het project.

‍

Gedragswetenschappers

„De minister was erg geïnteresseerd in de inzet van gedragswetenschappers. Criminelen weten kwetsbare werknemers te vinden om voor ze te werken. Wij willen de pakkans vergroten, maar liever nog bereiken dat kwetsbare mensen zich niet door criminelen laten gebruiken”, aldus Schuurmans. „Mensen in hun kracht zetten, ze laten durven vertellen, zich veilig voelen en meldpunten instellen. Dan is de basis goed. Dat er controle is, is duidelijk. Nergens in Nederland hangen zoveel camera’s. Belangrijker is dat mensen zich niet inlaten met crimenelen.”

Het project Beveiliging en Publieke Veiligheid Schiphol is een samenwerking tussen Belastingdienst, douane, FIOD, gemeente Haarlemmermeer, Koninklijke Marechaussee, Openbaar Ministerie, Politie, RIEC Noord-Holland, KLM en Schiphol. Als eerste werden catering- en schoonmaakbedrijven doorgelicht omdat die overal op Schiphol toegang hebben.

‍

Samenwerking

Schuurmans: „Wat we verder hebben bereikt is een samenwerking tussen private bedrijven en de publieke sector. Bijvoorbeeld tussen KLM en douane. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar dat is het helemaal niet. Ieder deed zijn ding. KLM was gericht op vliegveiligheid, douane op grenscontrole. Nu wordt er samengewerkt, mensen weten elkaar te vinden.” Dus als een KLM-medewerker ’iets’ bij een passagier niet vertrouwt wordt een douanier ingeschakeld voor een controle.

‍

Europa

Volgende stap is aanpassing van de Europese regelgeving. Dat gaat wel even duren, geeft Schuurmans toe. Maar nodig is het wel. Er is nu geen grenscontrole tussen de Schengen-landen. Dus wie via een eiland ver weg een van de landen binnen weet te komen, komt ook Nederland binnen. „De Europese wetgeving is ouderwets”, zegt Schuurmans, „er wordt geen rekening gehouden met ondermijning. Terwijl dat in elke haven en luchthaven van Europa een thema is. Bewustwording daarvan is belangrijk en samenwerking ook. Dus als iemand in Spanje op een luchthaven iets opvalt aan een passagier naar Nederland gaat, dat diegene hier dan extra wordt gecontroleerd. Dat moet in wetgeving worden vastgelegd om de juridische vervolging af te dekken.”